Η Παροικία είναι η πρωτεύουσα του νησιού, το κέντρο κάθε δραστηριότητας. Εκεί βρίσκεται το εμπορικό και επιβατηγό λιμάνι του νησιού, το διοικητικό και οικονομικό κέντρο, μια σύγχρονη πολιτεία με έντονο παρελθόν αλλά και πολλά υποσχόμενο μέλλον.
Είναι κτισμένη στη θέση της αρχαίας πόλης, στις παρυφές του λόφου της Μονής των Αγίων Αναργύρων και γειτονεύει με τις περιοχές Κριός, Καλάμι, Παράσπορος, Κακάπετρα, Αγία Ειρήνη, Σωτήρες, Γλυσίδια, Πούντα και Κάμπος. Εικάζεται ότι το όνομά της προέρχεται από την εποχή του Βυζαντίου, και ότι το πήρε από τους κολίγους (παροίκους) του ναού της Εκατονταπυλιανής οι οποίοι ήταν πολλοί από τους κατοίκους του νησιού, αν και τα ευρήματα των διάφορων ανασκαφών έχουν δείξει ότι η Παροικία δεν σταμάτησε να κατοικείται από την αρχαιότητα και ότι πιθανότατα η ιστορία της ξεκινά από πολύ παλιά.
Η Παροικία εξασφαλίζει άνετη παραμονή και όλες τις υπηρεσίες μιας σύγχρονης πόλης στους επισκέπτες της. Λειτουργούν υποκαταστήματα των περισσότερων τραπεζών, ταχυδρομείο, κέντρο υγείας, τουριστικά γραφεία, γραφεία ενοικιάσεων αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών κ.α. Η επιλογή του τόπου διαμονής είναι εύκολη υπόθεση γιατί προσφέρει μεγάλη ποικιλία καταλυμάτων (από ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια έως camping στα Λιβάδια, τον Κριό και τον Παράσπορο) δίνοντας στον επισκέπτη την δυνατότητα να διαλέξει αυτό που του ταιριάζει.
Περπατώντας στα παραδοσιακά πλακόστρωτα στενάκια απολαύστε την κυκλαδίτικη ομορφιά και την φιλοξενία των κατοίκων της. Θα βρείτε καφετέριες, μπαράκια, κρεπερί, παραδοσιακές ταβέρνες και εστιατόρια που ικανοποιούν κάθε γούστο.
Ο περίπατος στον παλαιό οικισμό καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας κρύβει μικρές εκπλήξεις. Ανακαλύψτε τα σοκάκια της παλιάς πόλης γύρω από το Κάστρο αλλά και από τον παραλιακό δρόμο, επισκεφθείτε τα μικρά μαγαζάκια κάθε είδους και ταξιδέψτε στους αιώνες και στην ιστορία του νησιού μέσα από τα παραδοσιακά κυκλαδίτικα σπίτια, τα νεοκλασικά αρχοντικά, τα αρχαία μνημεία, τα γεφυράκια και τις κρήνες, τις μικρές εκκλησιές.
Η Παροικία δεν υστερεί καθόλου και στις επιλογές διασκέδασης. Μόλις δύσει ο ήλιος αρχίζει η νυχτερινή ζωή της πόλης με cafe, μπαράκια, χώρους με ζωντανή μουσική, clubs, που διαρκεί μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Η μεγαλύτερη εκδήλωση βέβαια της πόλης γίνεται το Δεκαπενταύγουστο στην γιορτή της Εκατονταπυλιανής κατά την οποία γιορτάζει όλο το νησί.
Η Παροικία προσφέρει ποικιλία δραστηριοτήτων για όλα τα ενδιαφέροντα και για όλους τους επισκέπτες. Ομορφες παραλίες, πολλούς επισκέψιμους χώρους,
Αναφέρουμε χαρακτηριστικούς επισκέψιμους χώρους.
- Την Εκατονταπυλιανή, ένα από τα σπουδαιότερα καλοδιατηρημένα παλαιοχριστιανικά μνημεία που βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια και μάλιστα το μεγαλύτερο σε μέγεθος.
- Το αρχαιολογικό μουσείο, το οποίο περιλαμβάνει συλλογές από γλυπτά αρχαϊκών και κλασικών χρόνων, ευρήματα Νεολιθικά, Πρωτοκυκλαδικά, Μυκηναϊκά, Ρωμαϊκά, κ.α, γλυπτά, αρχιτεκτονικά μέλη, τεφροδόχοι, ψηφιδωτό δάπεδο ρωμαϊκών χρόνων.
- Το αρχαίο νεκροταφείο, πρόκειται για το επίσημο νεκροταφείο της αρχαίας πόλης με πολύ μεγάλη έκταση και χρήση από τον 8ο αιώνα π.Χ. έως και τον 2ο αιώνα μ.Χ
- Το Κάστρο της Παροικίας. Πάνω από το λιμάνι της Παροικίας στέκεται επιβλητικός ο Λόφος του Κάστρου, όπου βρίσκονται τα απομεινάρια του ενετικού κάστρου που είναι κατασκευασμένο από αρχαίες κολόνες ναών και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη, τα οποία διακρίνονται πεντακάθαρα.
- Το Ασκληπιείο. Σε μια από τις πιο όμορφες τοποθεσίες στην Πάρο, με καταπληκτική θέα προς το ανοιχτό Αιγαίο, βρίσκονται τα ερείπια του ναού, που ήταν αφιερωμένος στον Ασκληπιό, το θεό της Ιατρικής. Το Ασκληπιείο, είναι σκαρφαλωμένο στο λόφο της Αγίας Άννας πολύ κοντά στην Παροικία. Στην ίδια περιοχή σώζονται και ερείπια από αρχαίο ναό του Πύθιου Απόλλωνα.
- Το Δήλιο, Βόρεια του κόλπου της Παροικίας, σε ψηλό λόφο απέναντι από την Δήλο, βρίσκεται το ιερό λατρείας του Απόλλωνα του Δήλιου. Αποτελείται από ένα περίβολο με βωμό, ένα ναό της Αρτέμιδας, αδελφής του Απόλλωνα και ένα μικρό χώρο για συμπόσια. Στην περιοχή του Δηλίου βρέθηκε κυκλαδικό νεκροταφείο (3η χιλιετία π.Χ.).
- Την παλαιοχριστιανική Βασιλική. Σε απόσταση ενός χιλιομέτρου Β.Α. της Παροικίας, δίπλα στον δρόμο Παροικίας – Νάουσας συναντάμε την παλαιοχριστιανική βασιλική των τριών εκκλησιών
- Το λαογραφικό μουσείο και το Ιατρικό Μουσείο. Μέσα στον Παλαιό οικισμό, στο κτίριο Δημητρακόπουλου, εκθέτονται αντικείμενα που ταξιδεύουν τον επισκέπτη σε άλλες εποχές.
- Εκκλησιές. Στην ευρύτερη περιοχής της παλαιάς πόλης και γύρω από το κάστρο βρίσκονται γύρω στα 40 εκκλησάκια που αξίζει κανείς να τα επισκεφτεί.
Η Παροικία ,ή Παρκιά με την παλιά της πόλη, τα ωραία σπίτια που αφηγούνται μαρτυρίες αιώνων και τις αυλές, με τους κήπους στο εσωτερικό, τα πολλά δρομάκια και τις αποκοτιές σε κάθε σημείο του λαϊκού αρχιτέκτονα μαγεύει τον επισκέπτη.
Αξίζει να την περπατήσετε και σίγουρα θα ξαφνιαστείτε με τη γοητεία της, με την πολύβουη αγορά της και το μοναδικό καθεδρικό Βυζαντινό ναό της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής.